فروش نمونههای جدید کامپیوترهای شخصی، همیشه ادامه دارد. بهاحتمال زیاد، هرکدام از ما امروز یک یا چند عدد کامپیوتر دسکتاپ یا لپتاپ قدیمی داریم که شاید استفادهای از آنها نداشته باشیم. شاید هم تصمیم گرفتهایم نسل جدیدی از دستگاهها مانند لپتاپهای هیبرید یا تبلتهای قدرتمند را برای کارهای رایانشی خود انتخاب کنیم و کامپیوتر قدیمی، انتظار سرنوشتی همچون سطل بازیافت، فروش به قیمت بسیار پایین یا خاک خوردن در انباری را میکشد.
بهجای سرنوشتهای بالا، میتوان کاربردهایی بهینهتر از کامپیوترهای شخصی داشت. اگر کامپیوتر قدیمی شما عمری کمتر از یک دهه داشته باشد، هنوز ابزاری نسبتا مناسب محسوب میشود و خروجیهای بسیار زیادی میتوان از آن گرفت. منظور از کاربردها، استفادههای عادی یا کمکاربرد نیست، بلکه میتوان از همان لپتاپ یا دسکتاپ قدیمی، سیستمی کاملا بهینه و جذاب ساخت.
برای استفادهی مجدد و بهینه از کامپیوترهای قدیمی، شاید بهروزرسانیهای جزئی نیاز باشد. اضافه کردن رم حافظهی ذخیرهسازی، بهروزرسانیهای مهمتر هستند که شاید در اجرای همهی راهکارهای این مقاله، به شما و کامپیوتر قدیمی کمک کنند. در برخی از روشها، اتصال به اینترنت باید به کامپیوتر قدیمی اضافه شده یا نرمافزاری روی یک درایو USB کپی شود. بههرحال، همهی راهکارها ارزش امتحان کردن و آزمایش راههای جدید بهرهبرداری از کامپیوتر قدیمی را دارند. پس از خواندن این روشها، قطعا از نگهداشتن کامپیوتر قدیمی خوشحال خواهید شد.
اگر شما هم جزو علاقهمندان به تجربهی پدیدههای جدید باشید، کامپیوتر قدیمی ابزاری مناسب برای این کار است. میتوانید با نصب سیستمهای عامل جدید و سبک روی دستگاه قدیمی، فعالیتهای جدیدی را تجربه کنید که حتی شاید نظرتان را هم نسبت به ضعیف بودن کامپیوتر قدیمی تغییر دهد.
اکثر سیستمهای عامل جایگزین (یعنی هر سیستمعامل بهجز ویندوز و مک)، بر پایهی لینوکس نوشته شدهاند. لینوکس نیز در توزیعهای متنوع از اوبونتو و مینت تا المنتاری و بسیاری نامهای دیگر، در دسترس قرار دارد. بهعلاوه، سیستمهای عامل با ظاهر ویندوز هم وجود دارند که با پکیجهای نرمافزاری شبیهبه نرمافزارهای محبوب عرضه میشوند. از میان آنها میتوان به LibreOffice اشاره کرد که بهصورت رایگان در دسترس عموم قرار دارد. اکثر نسخههای جایگزین در کامپیوترهایی با حافظهی رم ۴ گیگابایت و بیشتر، بهراحتی اجرا میشوند. البته بهتر است پیش از نصب سیستمعامل، پیشنیازهای آن را مطالعه کنید.
انتخاب دیگر در بخش سیستمعامل، تجربهی کرومبوک با کامپیوتر قدیمی است. در توضیح سادهی کرومبوک باید کامپیوتری را تصور کنید که مرورگر کروم، بهنوعی بهصورت سیستمعامل برای آن عمل میکند. متاسفانه گوگلسیستمعامل کروم را بهصورت آزاد یا حتی فروشی در اختیار افراد و شرکتها قرار نمیدهد. البته، پروژهی متنبازی تحت کنترل گوگل بهنام کرومیوم وجود دارد که بر پایهی کد همان سیستمعامل نوشته شده است. حتی دانلود نسخهی متنباز نیز دشواریهای خاص خود را دارد. درنهایت، کاربران کروم همیشه به خریدن کرومبوک جدید تشویق میشوند و امکان کمی برای تجربهی سیستمعامل گوگل روی لپتاپهای دیگر دارند.
با وجود تمام موانعی که بر سر راه نصب سیستمعامل کروم وجود دارد، میتوان از Neverware with CloudReady استفاده کرد. این ابزار نصبکننده، امکان ایجاد کرومبوک و کرومباکس را به کاربران میدهد. برای این منظور، تنها بهجز کامپیوتر قدیمی، به یک درایو USB برای کپی کردن ابزار نصبکننده نیاز دارید. راهنمای نصب نیز در این لینک قابل مشاهده است.
عاشقان دنیای بازی، میتوانند از سیستمعامل جایگزینی بهنام SteamOS استفاده کنند. سیستمعاملی مبتنی بر لینوکس که برای اجرای بازیهای خریداری و دانلودشده از Steam کاربرد دارد. البته از آنجایی که سیستمعامل مذکور، مبتنی بر لینوکس است، همهی بازیها در آن قابل اجرا نیستند. از لحاظ پیشنیازهای سختافزاری هم به پردازندهی ۶۴ بیت اینتل یا AMD، حداقل ۴ گیگابایت رم، ۲۰۰ گیگابایت فضای هارد و کارت گرافیک اینتل، انویدیا و AMD نیاز خواهید داشت.
سرورهای NAS یا Network-Attached Storage میتوانند بهعنوان سروری برای شبکهی خانگی یا کسبوکار مورد استفاده قرار بگیرند. آنها بهعنوان مرکزی برای اشتراک فایلها بین کامپیوترهای شبکه، کار میکنند. حتی میتوان سرورهای NAS را به شبکهی اینترنت نیز متصل کرده و کاربرد گستردهتری از آنها گرفت. نسخههای گوناگون با قیمتهای متنوعی از این نوع سرورهای ذخیرهسازی در بازار وجود دارند. اگر شما کامپیوتری قدیمی با فضای ذخیرهسازی بالا دارید، میتوانید بهجای خریدن سرور NAS، یکی از آنها را برای خود بسازید.
نرمافزار FreeNAS یکی از مفیدترین ابزارها برای ساختن سرورهای NAS محسوب میشود. این نرمافزار را میتوان با هر سیستمعاملی اجرا کرد و از کاربردهای متنوع آن لذت برد. علاوهبر تبدیل کردن کامپیوتر مقصد به مکانی برای پشتیبانگیری و اشتراکگذاری فایلهای کامپیوترهای داخل شبکه، میتوان با استفاده از FreeNAS، محتوای رسانهای را هم به سیستمهای عامل موبایلی اندروید و iOS استریم کرد. برای اجرای مناسب نرمافزار، به ۸ گیگابایت رم و پردازندهی ۶۴ بیتی احتیاج خواهید داشت.
یکی دیگر از راهکارهای ذخیرهسازی، بهنام Tonido در بازار وجود دارد که کامپیوتر را بیشتر به سرور NAS با قابلیت دسترسی از راه دور تبدیل میکند. بهبیان دیگر، میتوان با استفاده از Tonido، شبکهی خصوصی ساخت که کامپیوتر قدیمی را به مرکز ذخیرهسازی برای دسترسی به فایلها از هر مکان و با هر ابزار، تبدیل میکند. میتوان در خانه و با استفاده از اتصال DLNA یا حتی ازطریق گوشی هوشمند، محتوای رسانهای از سرور جدید استریم کرد. بهعلاوه اپلیکیشنهای Tonido هم برای انواع ابزارهای از آیفون و آیپد تا گوشیها و تبلتهای اندرویدی و حتی مجهز به ویندوز یا بلکبری هم وجود دارد.
Tonido، امکان همگامسازی فایلها تا ۲ گیگابایت را به کاربران عرضه میکند. شرکت سازنده پیشنهاد میکند که نرمافزار را روی کامپیوتر اصلی خود نصب کنید، اما نصب کردن آن روی کامپیوتر قدیمی، کاربرد پشتیبانگیری را بهصورت بهینهتری ارائه میکند. درنهایت فراموش نکنید که Tonido سیستمعامل نیست و برای اجرا، به ویندوز، لینوکس یا مک روی کامپیوتر قدیمی نیاز دارد. از دیگر نرمافزارهای مشابه برای ساختن سرورهای ذخیرهسازی نیز میتوان به Rockstor و XigmaNAS اشاره کرد.
حتی اگر عاشق و معتاد سرویسهای استریم آنلاین امروزی شده باشید، هنوز ساعتها موسیقی، پادکست، برنامهی تلویزیونی و فیلم سینمایی در آرشیو دیجیتال خود دارید. شاید تمایل داشته باشید که ازطریق ابزارهای گوناگون همچون کامپیوتر شخصی، کنسول بازی یا گوشی هوشمند، به آرشیو دیجیتال خود دسترسی داشته باشید. برای چنان هدفی، نیاز به یک مدیاسنتر دارید.
نرمافزارهای متنوعی برای ساختن مدیاسنتر وجود دارند. از میان آنها میتوان به Kodi اشاره کرد. کافی است نرمافزار سرور آن را روی دستگاه مبدأ با سیستمعامل ویندوز، لینوکس، مک، iOS جیلبریک شده، حتی Rasperry Pi یا اندروید روت شده نصب کرده و ازطریق نرمافزار کنترلی در دستگاههای دیگر برای تماشای محتوای رسانهای استفاده کنید. نرمافزارهای کنترلی بدون نیاز به روت هم برای سیستمعاملهای موبایلی در دسترس هستند.
ابزار دیگر برای ساختن مدیاسنتر، Plex نام دارد که امکاناتی همچون نمونهی فوق به کاربر ارائه میکند. سرور را میتوان روی کامپیوتری با سیستمعامل ویندوز، مک، لینوکس، FreeBSD یا حتی سرورهای NAS از شرکتهایی همچون Synology، Netgear، QNAP، و Drobo نصب کرد. نرمافزار پخش رسانهی این ابزار نیز تقریبا برای همهی دستگاههای موجود، قابل استفاده است. علاوهبر همهی انواع کامپیوترهای شخصی و گوشیهای هوشمند، دستگاههای متعددی همچون Apple TV،Roku، TiVo، Amazon Fire TV، Google Chromecast، AndroidTv، Android Auto، Nvidia Shield، Oculus Go، Samsung Gear و اکثر تلویزیونهای هوشمند، از پلکس پشتیبانی میکنند.این نرمافزار، همچنین پخش زندهی تلویزیون را نیز در کانالهای محدود به کاربر ارائه میکند.
برای افزایش بهرهوری از مدیاسنتری که با کامپیوتر قدیمی میسازید، نرمافزار سرور رسانهای را روی سیستمعاملی نو و تمیز روی آن نصب کنید. بهعلاوه، کامپیوتر قدیمی را فقط به پخش محتوای رسانه اختصاص دهید و فشار دیگری روی آن وارد نکنید.
اگر لپتاپ قدیمی شما مجهز به وبکم بود یا کامپیوتری با قابلیت نصب وبکم داشتید، میتوانید از آنها بهعنوان چشمان امنیتی استفاده کنید. نسخهی تمیزی از ویندوز را بههمراه نرمافزاری همچون iSpy روی کامپیوتری قدیمی نصب کنید. با همین مراحل ساده میتوانید با هر بار روشن کردن کامپیوتر قدیمی، از هر نقطهی مورد نظر به دوربین مداربستهی جدید خود متصل شوید. درصورت بهکارگیری میکروفن در کامپیوتر نیز میتوانید صداها را شنیده یا ضبط کنید.