به گزارش خبرنگار مهر، جمعی از نخبگان حوزه و دانشگاه در حراست از ابعاد الهی پدیده عظیم اربعین بیانیه ای صادر کردند، که در ادامه از منظر شما می گذرد:
باسمه تعالی
«وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمیعًا وَ لا تَفَرَّقُوا وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَینَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوانًا وَ کُنْتُمْ عَلی شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْها کَذلِکَ یبَینُ اللّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ * وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یدْعُونَ إِلَی الْخَیرِ وَ یأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ ینْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ: و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید؛ و نعمت خدا را بر خود یاد کنید: آنگاه که دشمنان [یکدیگر] بودید، پس میان دلهای شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شدید؛ و بر کنار پرتگاه آتش بودید که شما را از آن رهانید. این گونه، خداوند نشانههای خود را برای شما روشن می‌کند، باشد که شما راه یابید. * و باید از میان شما، گروهی، [مردم را] به نیکی دعوت کنند و به کار شایسته وادارند و از زشتی بازدارند، و آنان همان رستگارانندـ».(آل‌عمران۱۰۳ و ۱۰۴)
قریب به ۲ دهه است که جبهه باطل به تشدید هجمه‌های خود نسبت به «اسلام، شیعه و ایران» همت ورزیده و با طراحی نقشه‌های متعدد جهت تفرقه و نابودی ـ‌همچون نقشه شوم وشیطانی «جنگ‌های ۳۰ساله مذهبی» با محوریت داعش و دیگر جریانات تروریستی‌ـ تلاش کرده است تا معادلات جهان را در وضعیتی متفاوت از گذشته قرار دهد! از سوی دیگر، در زمانه این گونه شدائد، «نور و نفحه»ای عظیم و آسمانی به میدان آمده است، تا قلوب «پیروان ادیان الهی» را گرد هم آورد و در وسعتی فراتر از ۲۰ میلیون انسان آزاده، در جاده‌های نورانی، بهشت گونه وپر نعمت عراق، گفتگو برمدار ارزشهای فطری وحسینی را سامانی مجدد دهد و «وفای عهد نسبت به امام» را، توشه‌ای در جهت «اتمام دوران غیبت» سازد! چنانکه در سه دهه پیش از این نیز، جریان «نور و نفحه»، تجربه «تالیف قلوب» در ظرفیت ۲/۹۸ مردم ایران را به ارمغان آورد، و این سرزمین را به بهشت ایثار و وحدت مبدل نمود.
در این میان، آنچه مشهود است آن است که جریان نورانی و نفحاتی مذکور، برای دومین بار در این زمان، در قالب «پیاده‌روی اربعین» به «بزرگ‌ترین گردهمایی عالم» تبدیل شده و ظرفیت عظیم و مستمر خود را در راستای رسیدن به سرزمین موعود امم و تمدن بهشتی وی، در قالب عناصری عظیم و بی‌بدیل عیان نموده است؛ عناصری همچون «تحول، تالیف و تجمیع قلوب»، «هدایت عمومی و نخبگانی»، «تربیت بر منطق عبادت احرار»، «تزکیه فردی و جمعی»، «نظام سازی»، «امت سازی»، انسجام جبهه حق در قالب پیکره‌ای واحد جهت مقابله عمیق و گسترده با مظاهر «کفر و شرک» جهانی.
در این زمان می‌بایست چشمان تیزبین نخبگان جهانی، «رصدگر» این «پدیده بی‌بدیل الهی» بوده، «همراهی صحیح» نسبت به آن، مبتنی بر شریفه «إنَّ لِرَبِّکُم فی أیامِ دَهرِکُم نَفَحاتٌ ألا فَتَعَرَّضوُا لَها» تسهیل گشته و وجهه همت باورمندان به‌این پدیده، به‌ویژه سیاستگذاران حق‌مدار قرار گیرد. چه اینکه این مائده بهشتی پس از گذر از ادوار صعب اربعینی (اربعین۶۱ هجری، دوران مهجوریت سده های پیشین، اربعین خونین ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۵ عراق و..) به امانت در پیش روی ما قرار گرفته است.
اینک اساتید و نخبگان شرکت کننده در سرآغاز ششمین دوره کنگره‌های بین‌المللی اربعین ـ«عَهدٌ مَعَ الحُسَینع» و«لِقاءُ الحُسَینع»ـ در نجف اشرف و کربلای معلی، همچنین سایر نخبگان علاقمند، بهره از مبانی معرفتی فوق و نکات ذیل نسبت به «پدیده اربعین» را جهت تسهیل و تحقق «بیانیه گام دوم»، ضروری شمرده و بر این باورند که؛
۱) حراست از ۲ رکن الهی و مردمی پدیده اربعین
پدیده اربعین از سویی پدیده‌ای منحصر به‌فرد و «الهی»، هدایت‌گر، تزکیه‌آفرین، بین‌الادیانی، بین‌المللی و از سوی دیگر «مردمی» بوده و استیلاء و تسلط نسبت به‌آن توسط هر دولت و یا هر کشور، حراست عمومی از دو رکن «الهی» و «مردمی» پدیده را دچار اخلال می‌نماید. لذا لازم است جهت حراست از پدیده مذکور ـ در راستای منافع کلی جبهه حق و خط مقاومت ـ تمهیداتی آینده‌نگرانه صورت پذیرد.
۲) اجماع نخبگانی جهت تسری ارزشهای جهان شمول حسینی
«اجماع نخبگانی» نسبت به «همراهی» با این پدیده الهی، مسیرهای جدیدی را به‌روی بشر خواهد گشود. لذا شایسته است تا نخبگان «فکری» و «هنری» از ادیان مختلف با پی‌ریزی مکتب «فکری» و «فرهنگی هنری» اربعین، غور در این پدیده را وجهه همت خویش سازند و گفتگوهای مستمر بین‌المللی و بین‌الادیانی ـ همچون مواکب موجود ادیان و پیاده‌روی کشیشان ـ را سامان دهند تا «تسری ارزشهای جهان شمول حسینی» به فراادیان گسترش یابد و ظرفیت «حب الحسینع» مقدمه‌ای برای تشکیل «پیکره واحد امت توحیدی» قرار گیرد.
۳) سنجش خدمات رفاهی و فرهنگی موجود، مبتنی بر شاخص‌های معرفتی
«سیاست‌های خدماتی» که عمدتا در لایه «خدمات رفاهی اجتماعی» و اندکی در لایه «خدمات فرهنگی تبلیغی» جریان اربعین سامان یافته است، می‌بایست بر اساس لایه «معرفتی و تبیینی» این پدیده سنجش و در صورت نیاز، بازنگری گردد. لذا شایسته است تا مجموعه‌های سیاستگذار، که عمدتا در اتصال با مجموعه‌های حاکمیتی قرار گرفته‌اند، ضمن مطالبه لایه «معرفتی و تبیینی» از مجموعه نخبگانی، از ورود سیاست‌های ملی، قومی و شخصی نسبت به این پدیده «فراملی و فرادینی» به شدت پرهیز نمایند!
۴) تسری همه جانبه فرهنگ اربعینی برای زیستن حسینی
«جامعه الهی اربعین»، اینک از سویی مدل‌های کارآمد خود را در حوزه‌های «معرفتی تربیتی»، «فرهنگی اجتماعی»، «سیاسی امنیتی»، «بین‌الملل و بین‌الادیان» و «اقتصادی» در مواجهه با نظامات مدرنیته در معرض دید قرار داده است و از سوی دیگر، جامعه اسلامی را از «شعار حسینی» به «زیستن حسینی» فراخوانده است! بر این اساس شایسته است که ظرفیت‌های نخبگانی، سیاستگذار و همچنین عمومی، همگی در راستای «تسری فرهنگ اربعینی» به کلیه ساحت‌های زندگی، تجمیع ظرفیت نموده و کاربردی کردن فرهنگ اربعینی را در تمامی ایام سال تجربه نمایند!
۵) تسهیل‌گری عاقلانه دولت‌ها نسبت به همراهی عمومی
«مطالعه اجتماعی اربعین» و «تسهیل امور» جهت «همراهی عموم» موحدین نسبت به این پدیده، وظیفه‌ای «اخلاقی، عقلانی و شرعی» بوده و کوتاهی نسبت به آن در این زمان، از جانب حاکمان، دولت‌ها، همچنین صاحبان قدرت و مقام، به‌مثابه «صد عن سبیل الله» تلقی می‌گردد. لذا شایسته است تا مجموعه‌های باورمند به‌این پدیده، حداکثر ظرفیت سازمان‌ها و نهادهای تابعه خویش را جهت «تسهیل» در «عزیمت امن و آسان» و «همراهی صحیح و عاقلانه» نسبت به‌این پدیده گسیل نموده و خدمات بدون تعقل و ابلهانه از جانب مجموعه‌های خویش به‌این پدیده را مشمول عقوبت و مجازات قرار دهند!
توصیه های اربعینی از جانب نخبگان (پیوست بیانیه)
۱) حراست از ۲ رکن الهی و مردمی پدیده اربعین
پدیده اربعین از سویی پدیده ای منحصر بفرد و «الهی»، هدایت گر، تزکیه آفرین، بین الادیانی، بین المللی و از سوی دیگر «مردمی» بوده و استیلاء و تسلط نسبت به آن توسط هر دولت و یا هر کشور، حراست عمومی از دو رکن «الهی» و «مردمی» پدیده را دچار اخلال می نماید. لذا لازم است جهت حراست از پدیده مذکور، ـ در راستای منافع کلی جبهه حق و خط مقاومت ـ تمهیداتی آینده نگرانه صورت پذیرد.
سرزمین مقدس عراق و مردم مظلوم آن که سال های مدیدی تحت اشغال شیطان صفتان قرار گرفته بود، در آستانه انقلاب تاریخی خود، ـ در همراهی با فتوای مرجعیت و در مواجهه با داعش ـ، به مدد الهی میزبانی شایسته برای همه عاشقان حسین ع در هر نحله و تفکری گشت و با ایثار و مجاهدتی وصف ناپذیر، مسیر همراهی با «نفحه آسمانی» این دوران جهت «پیوند با امامت» را هموار نمود. اینک لازم است تا ضمن توجه نخبگانی به «ابعاد الهی» اربعین ـ که در بند۲ به تفصیل خواهد گذشت ـ، زوایای اجتماعی، سیاسی و... این اتفاق بی نظیر به دقت مورد توجه قرار گرفته و نسبت به «حراست از دستاوردها»ی عظیم این پدیده و توسعه مردمی آن، اقدامات لازم صورت پذیرد:
*جریان بی بدیل و الهی پیاده روی اربعین، با همت سربازان خدوم و با اخلاص جبهه حق، به لحاظ جغرافیایی، کریدوری امنیتی را سامان بخشیده است؛ بخشی از هندوستان، کشمیر، پاکستان، افغانستان، ایران تا عراق، امروزه تشکیل دهنده «جاده اربعین» بوده و نقشه «جغرافیای جهانی اربعین» را از شرق به غرب و بالعکس شکل داده است.
*ثبت مردمی «پیاده روی اربعین» همچنین «جاده نورانی اربعین» در مجامع جهانی از جمله در یونسکو، می تواند مانع از کارشکنی های جهانی و یا اقدامات احتمالی برخی از دولت ها نسبت به تحقق سالیانه و آتی این پیاده روی گردد. لذا پیشنهاد می گردد فرهیختگان، حوزویان و دانشگاهیان عراق نسبت به ثبت جهانی این پدیده اقدام نموده و با مشارکت بخشیدن حداکثری از سایر کشورها در این امر، جهت ارتقاء و اعتبار ثبت، مسیر آتی این پدیده را هموارتر نمایند. بدیهی است همراه ساختن ظرفیت های مختلف از جمله ظرفیت های فارسی زبان دنیا می تواند ماموریتی برای اساتید جامعه دانشگاهی و حوزوی ایران نیز تلقی گردد.
*بر اساس آنچه گذشت لازم است تا دولت های تابعه نیز در قواره ای صرفا خادمانه، نسبت به تسهیل شرایط سفر اربعین در جاده اربعین، از طریق «تاسیس خط راه آهن»، «تامین اتوبوس»، «پروازهای ارزان قیمت» و نظارت شایسته و متناسب بر این موارد، اقدام نمایند. تفصیل مزبور در بند۳ خواهد گذشت.
۲) اجماع نخبگانی جهت تسری ارزش های جهان شمول حسینی
«اجماع نخبگانی» نسبت به «همراهی» با این پدیده الهی، مسیرهای جدیدی را به روی بشر خواهد گشود. لذا شایسته است تا نخبگان «فکری» و «هنری» از ادیان مختلف با پی ریزی مکتب «فکری» و «فرهنگی هنری» اربعین، غور در این پدیده را وجهه همت خویش سازند و گفتگوهای مستمر بین المللی و بین الادیانی ـ همچون مواکب موجود ادیان و پیاده روی کشیشان ـ را سامان دهند تا «تسری ارزش های جهان شمول حسینی» به فراادیان گسترش یابد و بدین سان، ظرفیت «حب الحسین ع» مقدمه ای برای تشکیل «پیکره واحد امت توحیدی» قرار گیرد.
آنچه در جریان اربعین مشاهده می شود قلب های لبریز از عواطف و عشقی است که جان و مال را به میدان آورده و در قالب خدمات گوناگون به محضر امام هستی تقدیم نموده است. و آنچه خلاء این جریان عظیم است، «قیم تعقّل» است که نگاهبان این پدیده عظیم باشد و آن را از دسترس کینه دشمنان، حسادت حسودان و نابخردی دوستان ناآگاه مصون دارد!
گفتگوهای اندیشمندانه بر محور «تسری ارزش های جهان شمول حسینی» می تواند، نهال نحیف اندیشه را در فضای قدرتمند عواطف اربعینی، تقویت نماید و مسیر خدمت سیاستگذاران را عاری از آسیب ها و اشتباهات موجود نماید. بر این اساس لازم است تا گفتگوهای اندیشمندانه، در پیوند با شرایط ذیل سامان یابد:
*در درون پدیده و در هنگام لمس پدیده از درون
*در گسترشی فراتر از جغرافیای زمانی و مکانی اربعین
*پیوند با پیروان سایر ادیان
*پیوند نخبگان فکری و نخبگان هنرمند جهت درک بهتر پدیده و توسعه سهل آن
*تعیین راهبردهای کلان از جمله راهبرد اربعینی و چگونگی عبور از دوران غیبت
*معرفی شعارهای سال اربعینی بر حسب نیازهای جامعه شیعی، جهان اسلام، جامعه توحیدی و جامعه بشری
*برگزاری کنگره های بین المللی علمی و فرهنگی هنری
*شناسایی نخبگان اربعینی و شکل دهی بانک اطلاعاتی جامع
*ساماندهی پژوهش های دانشگاهی، به اشتراک گذاری و حمایت از آن
*تأسیس اقامتگاهی ویژه جامعه آکادمیک جهت سفرهای پژوهشی اساتید حوزه و دانشگاه
*تنظیم تفاهم نامه همکاری میان موسسات و دانشگاه های مختلف، جهت ارتقاء کیفی برنامه های مشترک اربعینی
*شکل دهی بسته های آموزشی راهبردی به زبان های مختلف جهت مبلغین اربعینی و تربیت مبلغان استراتژیست
*شکل دهی بسته های فرهنگی و هنری طراز همچون تصویرگری هدفمند و امید بخش آداب سفر، زیارت، شعائر و... جهت مجموعه های فرهنگی اربعینی به زبان های مختلف
*شکل دهی بسته های جامع سیاستی جهت مجریان اربعینی در حوزه های مختلف
۳) سنجش خدمات رفاهی و فرهنگی موجود، مبتنی بر شاخص های معرفتی
«سیاست های خدماتی» که عمدتا در لایه «خدمات رفاهی اجتماعی» و اندکی در لایه «خدمات فرهنگی تبلیغی» جریان اربعین سامان یافته است، می بایست بر اساس لایه «معرفتی و تبیینی» این پدیده سنجش و در صورت نیاز، بازنگری گردد. لذا شایسته است تا مجموعه های سیاستگذار، که عمدتا در اتصال با مجموعه های حاکمیتی قرار گرفته اند، ضمن مطالبه لایه «معرفتی و تبیینی» از مجموعه نخبگانی، از ورود سیاست های ملی، قومی وشخصی نسبت به این پدیده «فراملی و فرادینی» به شدت پرهیز نمایند!
۴) تسری همه جانبه فرهنگ اربعینی برای زیستن حسینی
«جامعه الهی اربعین»، اینک از سویی مدل های کارآمد خود را در حوزه های «معرفتی تربیتی»، «فرهنگی اجتماعی»، «سیاسی امنیتی»، «بین الملل و بین الادیان» و «اقتصادی» در مواجهه با نظامات مدرنیته در معرض دید قرار داده است و از سوی دیگر، جامعه اسلامی را از «شعار حسینی» به «زیستن حسینی» فراخوانده است! بر این اساس شایسته است که ظرفیت های نخبگانی، سیاستگذار و همچنین عمومی، همگی در راستای «تسری فرهنگ اربعینی» به کلیه ساحت های زندگی، تجمیع ظرفیت نموده و کاربردی کردن فرهنگ اربعینی را در تمامی ایام سال تجربه نمایند!
تسری همه جانبه فرهنگ اربعینی برای زیستن حسینی، همتی وسیع از آحاد ملت می طلبد. برخی از لوازم این امر عبارتند از:
*بالا بردن هوشیاری مردم جهت مراسم عظیم اربعین، مبتنی بر بعد معرفتی و ایمانی، با محوریت مساجد در طی سال
*بهره از ظرفیت های اخلاقی و صفاتی اربعین در تقدم خواسته های امام بر خواسته های خود
*تقویت باور به مقاومت و جهاد و یاری رساندن به مظلومین عالم، مبتنی بر فرهنگ اربعینی
*توجه به ارزشهای معنوی فردی و مسئولیتهای اجتماعی درطی سال با توجه به آداب وحساسیت های میزبانان
*تسهیل مشارکت هنرمندان و اهالی فرهنگ و رسانه، و تعریف نقش ایشان جهت نشر حرکت عظیم اربعین به عالم
*تسهیل مشارکت زنان از طریق حرکت گروهی، همراهی با محارم و... جهت توسعه خانواده مطلوب و موفق
*متحد نمودن جمیع طوایف مبتنی بر همسو سازی اربعینی جهت پرهیز از فرقه گرایی های بیهوده در ایام سال
* تقویت هسته های مدنی و تعریف نقش ایشان در نسبت با اربعین (از جمله فراخوان استقبال از اربعین، قبل محرم)
۵) تسهیل گری عاقلانه دولت ها نسبت به همراهی عمومی
«مطالعه اجتماعی اربعین» و «تسهیل امور» جهت «همراهی عموم» موحدین نسبت به این پدیده، وظیفه ای «اخلاقی، عقلانی و شرعی» بوده و کوتاهی نسبت به آن در این زمان، از جانب حاکمان، دولت ها، همچنین صاحبان قدرت و مقام، به مثابه «صد عن سبیل الله» تلقی می گردد. لذا شایسته است تا مجموعه های باورمند به این پدیده، حداکثر ظرفیت سازمان ها و نهادهای تابعه خویش را جهت «تسهیل» در «عزیمت امن و آسان» و «همراهی صحیح و عاقلانه» نسبت به این پدیده گسیل نموده و خدمات بدون تعقل و ابلهانه از جانب مجموعه های خویش به این پدیده را مشمول عقوبت و مجازات قرار دهند.
پدیده اربعین پدیده ای «الهی» است که در ظرف حضور «مردم» تجلی یافته است، لذا «مطالعه اجتماعی» آن و تامین «زیرساخت ها» و«تسهیل شرایط حضور»، از جانب همگان به ویژه دولتمردان و حاکمان امری اجتناب ناپذیر می باشد، مشروط به آنکه خدمت رسانی ایشان، لطمه ای به بعد «الهی» و «مردمی» آن وارد نسازد و بجای تصدی گری، درصدد «تسهیل امور» و حمایتی بدون منت و چشم داشت برآیند. برخی از موارد پیشنهادی نسبت به این بخش، به تفکیک حوزه ها عبارت است از:
الف) هیأت دولت:
* شایسته است تا زمان پیاده روی ایام اربعین با عنوان «آغاز دهه پیاده روی اربعین» و یا «آغاز هفته پیاده روی اربعین» در تقویم کشورها درج و اعلام شود.
* ضمن تشکر از حضور محدود برخی از وزیران در این پیاده روی، شایسته است تا مسوولین سیاستگذار از جمله دولت های درگیر در ماجرا، حضور یک هفته ای بخشی از ظرفیت هیات دولت را در این فضا لازم شمرده و این پدیده عظیم الهی و فرصت بی نظیر تزکیه و اعتلاء امت را، همچون عموم مردم و بدون تشریفات زائد، از نزدیک مشاهده و درک نمایند.
* از آنجا که زائران به میعادگاه عاشقان سفر می کنند، تمام همت دولتمردان می بایست در کنار زدن موانعی باشد که جسم و روح زائران را مکدر و جریحه دارمی کند (از مبداء تا مقصد و برگشت) تا امنیت خاطر زائران جهت سفری آرام و بی دغدغه فراهم گردد. در این راستا مشاوره مستمر ـو نه شتابزده ـ با متخصصان صاحب تجربه ضروری می نماید.
ج) وزارت فرهنگ و ارشاد ـ سازمان حج و زیارت
*با توجه به اثرات تربیتی و بی نظیر فرهنگی جریان اربعین، ضروری است تا متولیان وزارت فرهنگ و ارشاد در این پدیده حضور داشته، و از نزدیک شاهد تلاش های موثر فرهنگیان و هنرمندان ـ از جمله در کنگره های عهد مع الحسین و لقاء الحسین ع ـ، قرار گیرند. ضمن آنکه زمینه اقدامات رسانه ای از جمله حضور رسانه های جهان را برای انعکاس ابعاد گسترده این پدیده عظیم فراهم نمایند.
*با توجه به آنکه زوار اربعینی ایران، بیش از ۲ میلیون نفر و بیش از میزان کل نفرات زائرین حج تمتع از کشورهای مختلف ـ یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر ـ می باشند، لازم است متولیان وزارت فرهنگ و ارشاد به ویژه سازمان حج و زیارت، با حضور مستمر، فعال و موثر خود در ایام اربعین، از نزدیک گره گشای مشکلات امت اسلامی باشند.
*شایسته است سازمان حج و زیارت با رصد دقیق کمبودها و اختلال های موجود در ایام اربعین،که مشقات فراوانی برای زائرین حریم حسینی فراهم آورده است و با پرهیز از نگاه های سطحی به این پدیده عظیم ـ همچون سهمیه بندی حج و...ـ همچنین با برنامه ریزی عالمانه و مستمر جهت تعریف کار میدانی در ایام اربعین و در خاک عراق، کمبودهای خدماتی را جبران نموده، از تکرار سالیانه اشتباهات جلوگیری نموده و تمهیدات خویش نسبت به حضور میلیونی و رو به تزاید سالیانه زائرین را فراهم آورد.
*شایسته است بخش های موفق مدیریت سازمان حج و زیارت، در ایام اربعین توسعه یافته و با مدیریت خادمانه، نسبت به تسهیل امور زایرین اقدام گردد. بر این اساس سیاست هایی همچون رهاسازی اتوبوس های سالیانه ورهاسازی ظرفیت های هتلی سالیانه در هنگام ایام اربعین، سیاست هایی کاملا غلط و در تعارض با تسهیل امور زایرین تلقی می گردد!
*با توجه به آنکه زیارت عتبات عالیات ـ اعم از عراق، سوریه و عربستان ـ از ایران در طی سال با رقم تقریبی ۵ میلیون نفر برگزار می گردد و از این میان، قریب به نیمی از زوار مربوط به سفر یک ماهه اربعینی عراق بوده، بخشی به زیارت عراق و سوریه در سایر ایام سال اختصاص یافته، و حداقلی از این نفرات نیز ـ۸۰ هزار نفرـ به حج تمتع مشرف می شوند، شایسته است تا عنوان «سازمان حج و زیارت» به «سازمان زیارت و حج» تغییر نام یابد تا ماموریت اصلی این سازمان، در راستای خدمت رسانی به اکثریت زائرین سال، به ویژه در ایام اربعین تعریف یابد و ازنارسایی های مذکور جلوگیری گردد.
*با توجه به سخنان ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران مبنی بر جایگاه بی بدیل گردشگری در توسعه اشتغال، شایسته است تا با کاهش هزینه های سفر اربعین (لغو ویزا، تسهیل رفت و آمد و...) نسبت به همراهی با این پدیده ـ ولو از زاویه رشد صنعت گردشگری ـ، اقدامات لازم صورت پذیرد
ب) وزارت خارجه:
*حال که درخواست های مکرر از وزارت خارجه نسبت به حذف ویزای زائرین در ایام اربعین ـ همچون حذف ویزای برخی از کشورهای منطقه ـ به نتیجه رسیده است، شایسته است تا در عملی نمادین و مردمی از این وزارتخانه تجلیل گردد و تسهیل در حرکت اربعینی، به عنوان «شاخص فرهنگی متولیان حاکمیتی» معرفی گردد.
*اینک شایسته است وزارت خارجه با حضوری فعال تر و با هماهنگی بیشتر با طرف عراقی، تمهیدات خدماتی خویش نسبت به حضور میلیونی و رو به تزاید سالیانه زائرین را فراهم آورده و از آشفتگی های مقطعی مرزهای ورودی این سال ها (همچون نابسامانی گیت های خروجی زمینی در برخی موارد، وضع بیمه اضافه ۱۰ دلاری برای برخی اتوبوس ها در ورود به عراق، معطلی های نابجا برای مکتب ویزا در فرودگاه نجف برای برخسی مسافرین، اخذ ۲۰ دلار برگشت در فرودگاه نجف برای برخی پروازها و...) جلوگیری نماید.
*همچنین شایسته است وزارت خارجه نسبت به تحصیل ویزای دوبار ورود، تدبیری جدی اندیشیده و از پاک کردن صورت مساله زائرین کشورهای پیرامونی پرهیز نماید. .
د) وزارت اقتصاد و دارایی ـ بانک مرکزی
* گرچه آشفتگی بازار ارز در سال های اخیر موضوع مسلمی بوده است، اما هیچ گاه در روند خروج گردشگری و تفریحی سایه نیفکنده است. بسیارند کسانی که در این ایام، با ارز تخصیصی به کشورهایی شناخته شده سفر کرده و هزینه سفر خویش را از همان ارز تخصیصی پرداخت نموده و در انتهای سفر نیز درآمدی در دست داشته اند! ضمن آنکه تخصیص ارز برای ایشان با رقم های متفاوت و متغیر ۴۲۰۰، ۷۲۰۰، ۸۵۰۰ همراه نبوده است!
فراهم کردن شرایط «عزیمت امن و آسان» اربعینی، به آن است که یا نسبت به زائران حسینی همچون سایر مسافرین گردشگری رفتار نماییم و یا حتی تسهیلاتی ویژه تر را برای ایشان که عموما از اقشار ضعیف جامعه هستند فراهم آوریم. تنها یک مدیریت ابلهانه می تواند هزینه تخصیصی نسبت به ارز زائرین را در کشور مبداء دریافت نماید و بدون پرداخت آسان ارز قبل از خروج زائرین، و یا بدون تخصیص کارت بانکی اعتباری در کشور همسایه ـ همچون سایر مسافرین در کشورهای مختلف ـ زمینه ناراحتی و ایجاد آسیب های فراوان روحی و جسمی را برای زائرین فراهم آورد. بدین سان، اوقات ارزشمندی که می بایست معطوف به «امام و امامت» ایشان شود، معطوف به صف های طویل و فرسایش های کلامی و فعلی ناشایست شده و فضای عزتمندی به فضایی معکوس تبدیل می گردد!
براستی کلام معاون اول محترم ریاست جمهوری نسبت به این مساله که اشتباه کرده ایم! چگونه می تواند جبران کننده وقت، عمر و سرمایه انسانی ضایع شده در این سفر عظیم و آسمانی باشد؟! پیشنهاد ما به مسوولین محترم اقتصادی آن است که از تدبیرهای ویژه نسبت به زائرین حریم حسینی پرهیز کرده و صرفا از شیوه های متداول خود نسبت به مسافرین سایر کشورها در این بخش استفاده نمایند!
ه) وزارت راه و شهرسازی ـ وزارت ارتباطات
* لازم است وزارت ارتباطات، تسهیل ارتباطات را به انحاء مختلف از جمله با ایجاد شبکه وای فای پرقدرت سامان دهد و زمینه اقدامات رسانه ای را برای انعکاس ابعاد گسترده این پدیده عظیم فراهم نماید.
* لازم است تا وزارت راه و ترابری نسبت به «تسهیل حرکت مسافرین» از «جاده اربعینی ایران» که «جاده ابریشم ایمانی و اعتقادی» ملت ایران است و اهمیتی دو چندان نسبت به «جاده ابریشم تجاری» دارد، تمهیدات لازم را انجام دهد.
* استفاده از ظرفیت اربعینی مردمی، در «حمل و نقل خادمانه» موضوعی است که مورد غفلت قرارگرفته است.
* همچنین ضروری است تا «حمل و نقل آسان» از مبادی ورودی کشور به سایر نقاط کشور سامان یافته و نظارتی مستمر نسبت به قیمت ها صورت پذیرد. در سال گذشته، علی رغم حضور بخش قابل توجهی از وسایل نقلیه در مرزها از جمله مهران، به دلیل عدم کنترل قیمت ها، حمل و نقلی آسان صورت نپذیرفت و حتی گاهی منجر به درگیری گردید! ضمن آنکه در برخی از مبادی ورودی همچون چزابه، حمل و نقل به شکل جدی دارای اخلال بوده است. حمل و نقل ترکیبی قطار و اتوبوس نیز که با زحمات عزیزان شرکت قطارهای مسافری رجا و راه آهن جمهوری اسلامی فراهم شده بود، به دلیل عدم نظارت صحیح، مشمول افزایش چندبرابری هزینه ها توسط پیمانکاران گردید و نارضایتی زوار محترم را به همراه داشت!
* شایسته است تا وزارت محترم راه و ترابری در یک برنامه راهبردی و با مشارکت شریک عراقی، نسبت به تکمیل سریع خط آهن جمهوری اسلامی در مسیر کرمانشاه تا مرز خسروی و خانقین عراق و همچنین در مسیر خرمشهر تا مرز شلمچه و بصره و اتصال به خط آهن کشور عراق، همچنین راه اندازی و تکمیل کریدور های حمل و نقلی و زیارتی و جابجایی زائران از مبادی مختلف به مقصد نجف اشرف و کربلای معلی اقدام نموده و ضمن حذف فشار سنگین هزینه حمل و نقل، سفری «امن و آسان» را جهت زائران تدارک ببیند.
و) وزارت کشور و سازمان های تابعه
*توجیه ۴ مجموعه می بایست در راس فعالیت های اربعینی وزارت کشور قرار گیرد: مسوولین، مبلغین، مواکب، زائرین!
*تصدی گری مواکب و خدمات از جانب حکومت ها، ناشایست بوده و منجر به ایجاد مواکبی اشرافی و خارج از عرف گردیده است. همراهی با سخن امام مسلمین، در تثبیت و تقویت میزبانی مردم سرزمین عراق، به آن است که فضای تصدی گری به فضایی تعاملی و حمایت بدون چشم داشت تبدیل گردد.
*در نگاهی کلی، بهره از تجارب موفق شهرداران شهرهای بزرگ همچون تهران، مشهد و اصفهان برای شهرداران نجف و کربلا می تواند راهگشای بسیاری از امور باشد. همچنین لازم است تا شهرداری ها و شوراهای شهر به وظایف خود در قبال زائران عازم از شهر خود عمل کنند! حق فرهنگی سیاحتی به وجود آمده ایجاب می کند تا فعالیت هایی همچون اعزام نیرو برای کمک رسانی، نظافت و... توسعه یافته و بدین سان فرهنگ خدمت حسینی و اربعینی نهادینه گردد.
*طراحی و نصب پیکتو گرام ها و ایستگاه های راهنمای زائر هوشمند در مسیر اصلی، و تهیه برشور و نقشه های راه و اماکن به صورت استندهای ثابت و مجازی، ضمن تاسیس ایستگاه های اطلاعات زائر و آموزش و توجیه خادمان دارای یونیفرمی مشخص جهت ایجاد نظم و اقتدار همراه با ملاطفت و مهربانی می تواند در امتداد امکانات فوق راهگشا باشد.
*همچنین طراحی اپلیکیشن های فعال شونده برای همگامی با زائران در طی مسیر، جهت رفع نیازمندی های مسیر همراه با آموزش معارف مطالب و آداب و ادعیه اماکن مخصوص زیارتی از موضوعات بسیار ضروری و مورد نیاز می باشد.
ز) وزارت بهداشت ـ سازمان محیط زیست
*وزارت بهداشت می تواند ضمن خدمت رسانی به بدنه عظیم مردمی و حفظ سلامت ایشان در ایام اربعین، سبقت به فضای فرهنگی اربعین را سرلوحه خود ساخته و با تشویق همکاران محترم خود به این سفر تحول آفرین، در تقلیل هزینه های کمرشکنِ درمانی کشور در سایر ایام سال، مبتنی بر فرهنگ حسینی و اربعینی اقدام نماید.
*شایسته است سایر موارد سلامت و بهداشت همچون وجود تیم های پزشکی و خدمت رسان با یونیفرم مشخص و ثابت، تعیین صوت و تصویر مناسب در محیط های از پیش تعیین شده برای جلوگیری از آلودگی های متعدد صوتی، همچنین جانمایی مناسب سرویس های بهداشتی متحرک و ثابت اقدامات لازم صورت پذیرد.
*شایسته است جهت ایجاد و بهینه سازی فضای سرسبز و گلکاری به صورت ثابت و متحرک در طی مسیر اربعینی و جاده های منتهی به حرم مطهر اقدام گردد و از سطل های زباله هماهنگ و جادارآن هم به مقدار کافی، همچنین مبلمان محیطی زیبا و کاربردی مانند نیمکت ها، با جانمایی مناسب استفاده گردد.
ح) حوزه های علمیه، وزارت علوم تحقیقات و فناوری، وزارت آموزش و پرورش
*با توجه به اثرات تربیتی اربعین در روحیه طلاب، دانشجویان و دانش آموزان، ضروری است تا تمهیداتی نسبت به حضور ایشان در پیاده روی اربعین، با محوریت گردش علمی تربیتی و در قالب سفر کم هزینه سامان یابد.
*شایسته است که تعطیلی هفته اربعینی در مجموعه های آموزشی و تربیتی طلاب، دانشجویان و دانش آموزان تثبیت شده و جزء تقویم آموزشی محسوب گردد. توجه به این نکته ضروری است که این فرصت طلایی در تاریخ بشر، صرفا تا ۳ سال آینده در اختیار مجموعه های تعلیمی و تربیتی کشور بوده و پس از آن، به دلیل ورود اربعین به ایام تابستان، نوع برنامه ریزی ها با تفاوتی آشکار همراه خواهد بود.
*بهره برداری از فضای معنوی اربعین در مقاطع تحصیلی، می بایست منوط به ایام اربعین نبوده و در قالب هایی هنرمندانه و ظریف، در محتوای کتب درسی قرار گیرد.
ط) سازمان صدا و سیما
*ظرفیت رسانه در این سال ها اگرچه نقش تشویق و تهییجی خود نسبت به جریان اربعین را ایفا کرده است، اما بی توجهی به مشکلات موجود ـ توجیه مسائل مالی روز دو کشور، ماجرای گمشدگان و...ـ و عدم اطلاع رسانی جهت تدبیر پیش از وقوع، از نقاط ضعف آشکاری است که رسانه ملی می بایست نسبت به رفع آن اقدام نماید.
*همچنین لازم است تا رسانه با طراحی گام هایی نوین، به شناخت ابعاد معرفتی این پدیده اقدام نموده و با ارتقاء کیفی و محتوایی خود، به ارتقاء بصری و بصیرتی مخاطبین نیز اهتمام ورزد، ان شاء الله.
ستاد معرفتی و علمی اربعین
کنگره های بین المللی «عهد مع الحسین ع» و «لقاء الحسین ع»